خوشبختانه در سال های اخیر فرهنگِ “مشاوره گرفتن” رواج پیدا کرده است و در حوزه های مختلف مانند حوزه تحصیلی(کنکور، انتخاب رشته و… )، حوزه های مربوط به کسب و کار، حوزه های مالی و اقتصادی، حوزه های حقوقی و قضائی، توسعه فردی، خانواده و … می توانیم از مشاورین، مشورت بگیریم تا تصمیم هایی که می گیریم، خطایِ کمتر و کیفیتِ بیشتری داشته باشد و به تعبیری در زمان نیز صرفه جویی نماییم و خطاهای مشابه را تکرار نکنیم.
با توسعه شبکه های اجتماعی، در سال های اخیر شاهد این هستیم که تعداد مشاورین و متخصصین بسیار بیشتر شده است. این موضوع از این نظر که دسترسی به مشاورین آسان تر شده بسیار خوب است ولی متأسفانه فضایی به وجود آمده است که عده ای بدون اینکه ملاک ها و تخصص های مربوط به یک مشاور را در آن حوزه داشته باشند، به امرِ خطیر و حساسِ مشاوره مشغول اند!
نگارنده ی این نوشته، زمانی به این موضوع حساس تر شد که گاهی مشاهده می کنیم، در شبکه های اجتماعی نظیر اینستاگرام در حد یک کامنتِ نیم خطی یا یک خطی، پرسشی مطرح می شود، پرسشی که اصولا در طرحِ آن اصول پرسشگری رعایت نشده است ولی پرسشِ مهمی است و پاسخ آن می تواند مسیر زندگی انسانی را تغییر دهد! با این حال، و با علم به اینکه شخصِ سوال کننده در فضای نامناسب پرسشِ خود را طرح کرده است، گاهی می بینیم که آن فردِ به ظاهر مشاور یا متخصص یا شاید بتوان گفت ” مشاور نما” یا ” کارشناس نما ” بدون آنکه شرح حال دقیقی از آن شخص بداند، بر اساس همان یک خط نوشته، توصیه های قطعی به وی می کند و نسخه ای برای او می پیچد! البته این امر مختص محیط هایی مانند اینستاگرام نیست و در محیط هایِ دیگر نیز گاهی شاهد تکرار این کار از سویِ مدرسین بازاری نیز هستیم!

از جمله ویژگی های مشاورین واقعی و دلسوز می توان به این موارد اشاره کرد:

۱- در حوزه مورد سوال یا مورد مشورت، متخصص و کارشناس است.
۲- فرصت ها، تهدیدها، مزایا، معایب و چالش های پیش رو را شرح می دهد تا فضا برای تصمیم گیریِ بهتر و با کیفیت تر، شفاف شود، آگاه تر شویم تا انتخابِ بهتری نماییم ولی به جای ما تصمیم نمی گیرد! به عبارت دیگر یک مشاور خوب، وسعتِ دید ما را در فضای غبارآلود افزایش می دهد.
۳- عدم قطعیت ها و واقعیت های دنیا را درک می کند و به صورت قطعی، توصیه ای نمی کند! در صحبت های خود جنبه احتیاط را رعایت کرده و می داند که دنیا پیش بینی ناپذیر است و هر پیش بینی می تواند با خطا همراه باشد.
۴- بر اساسِ شواهد موجود، آمارهای واقعی و مستندات علمی و اثبات شده ما را راهنمایی می کند.
۵- شنونده خوب و انسانِ صبوری است.
۶- صادق و بی طرف است و برای خوشایندِ شخص سوال کننده یا مشورت گیرنده، چیزی نمی گوید و اخلاق حرفه ای را سرلوحه کار خود قرار می دهد.
۷- همواره مطالعه می کند. دانش خود را به روز می کند و آینده نگر است.

به فهرست بالا چندین مورد دیگر را می توانیم اضافه کنیم.

 در ویدئوی زیر سعی کرده ام، اندکی معیارهای فوق را توضیح دهم تا فرقِ بین مشاورهای واقعی را از مشاورینِ بازاری -در پاسخ هایی که به پرسش ها مخصوصا در شبکه های اجتماعی می دهند- تشخیص دهیم. تأکید من در این ویدئو بیشتر در زمینه پرسش هایی است که در حوزه تحصیلی و شغلی مطرح می شود ولی مطالب آن را می توان به سایر حوزه ها نیز تعمیم داد. امیدوارم برایتان مفید باشد.